http://kresowiacy.com/2014/09/sluzba-bezpieczenstwa-oun-policja-polityczna-likwidujaca-polska-ludnosc/
Kresowiacy HISTORIA • Rzeź wołyńska – PAMIĘTAMY • WYRÓŻNIONE
W 1940r. doszło do rozłamu Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów na dwie wzajemnie zwalczające się frakcje tj. OUN- B (Stepana Bandery) i OUN- M Andrija Melnyka. Zwolenników Bandery cechował większy radykalizm pod względem społecznym, jak również politycznym. Uważano, że państwo ukraińskie powinno był jednorodne pod względem etnicznym, zaś władza powinna spoczywać w rękach jedynej partii tj. OUN.
Aby wykryć przypadki nielojalności wewnątrz frakcji OUN- B w 1940r. powołano policje polityczną działającą wewnątrz tej partii tj. Służbę Bezpieczeństwa OUN- B (SB OUN). Pierwszym zwierzchnikiem Służby Bezpieczeństwa OUN- B został Mykoła Łebed, który kadry tej policji politycznej szkolił m.in. w Zakopanem w pensjonacie ,,Stamara’’. SB OUN zajmowała się zarówno wywiadem jak i kontrwywiadem oraz prowadzeniem śledztw, wykonywaniem wydanych wyroków. Ponadto SB OUN uważała się za władzę sądowniczą nad ludnością ukraińską oraz polską.
SB OUN była podzielona na okręgi terenowe, które z kolei dzieliły się na rejony i nadrejony. Schemat działania SB OUN był oparty na wzorach państw totalitarnych tj. wewnątrz terenowego oddziału partii był zakonspirowany rezydent SB OUN, który przekazywał informacje o działaniach i nastrojach wewnątrz partii dla rejonowego referenta. Z kolei rejonowy referent miał kompetencje samodzielnego prowadzenia śledztw oraz wydawania wyroków. Podczas przesłuchań w ramach poszczególnych dochodzeń śledczy mógł stosować tortury. Ponadto na terenach wiejskich SB OUN posiadała sieć tajnych informatorów tzw. ,,kuszczowi wywiadowcy’’, którzy raz w miesiącu składali szczegółowe raporty rejonowym referentom. Istotną rolę w SB OUN odgrywały bojówki SB, które miały swego komendanta i podlegały władzy rejonowego referenta. Zadaniem bojówek SB było doprowadzenie danej osoby na przesłuchanie, wykonanie egzekucji oraz zapewnienie łączności między poszczególnymi sotniami UPA. Często bojówki SB wzmacniały siły uderzeniowe oddziałów UPA uczestnicząc w wielu zbrodniach.
Pewne światło na działalność SB OUN daje publikacja IPN ,,Polska i Ukraina w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych’’, gdzie znajduje się notatka Zbigniewa Kaminśkiego z 1958. W tej notatce na temat działalności SB OUN pojawia się stwierdzenie, że do pracy w tym referacie wydzieli zostali ,,najbardziej aktywni, ideowi i posiadający silną ideologiczną postawę członkowie OUN’’. W notatce Kaminśkiego pojawia się również informacja o antypolskich akcjach SB OUN. Kaminśki wspomina o zamordowaniu uczestników ,,akowskiej podchorążówki na terenie Lwowa w 1943r., która została zlikwidowana przez wrzucenie wiązek granatów do pomieszczenia, gdzie odbywały się wykłady’’. SB OUN zajmowała się również zwalczaniem zakonspirowanych komórek komunistycznych, likwidacją ,,band bulbowców’’. Wielu członków SB OUN w okresie okupacji niemieckiej służyło w Ukraińskiej Policji Pomocniczej oraz policji kryminalnej. W notatce Kaminśkiego pojawia się również informacja, że ,,zdolniejsi członkowie SB pracę operacyjną prowadzili samodzielnie i posiadali prawo likwidacji, skoro tylko uznali to za słuszne’’. Z tego powodu członkowie SB dopuścili się wielu zbrodni często mordując niewinnych ludzi w akcie zemsty. Ponadto w notatce wspomniany jest fakt rabunku majątku zamordowanych przez bojówki SB OUN. W ocenie historyka Czesława Partacza szef SB OUN jest współodpowiedzialny za zbrodnie wołyńską.
Dariusz Zawadzki
|
